Parkinson xəstəliyinin ilkin əlamətləri aşkar edilib

Çin alimləri Parkinson xəstəliyinin ilkin əlamətlərini aşkar edib.

E-huquq.az xəbər verir ki, xəstəlik adətən inkişaf etmiş mərhələlərdə aşkarlanır. Lakin Çin tədqiqatçıları bu prosesin daha erkən aşkarlana biləcəyini göstərən əhəmiyyətli yeniliyə nail olub.

Belə ki, alimlərin siçanlar üzərində apardığı bir araşdırma, əyilmə, böyümə və yerimə davranışındakı dəyişikliklərin müəyyən bir beyin bölgəsində spesifik dopamin neyronlarının itirilməsi ilə birbaşa əlaqəli olduğunu müəyyən edib. Çin Elmlər Akademiyasının tədqiqatçıları müəyyən ediblər ki, substantia nigra pars compacta (SNc) adlanan ara beyin bölgəsində dopamin neyronlarının azalması bu davranışlarda nəzərəçarpacaq dəyişikliklərə gətirib çıxarır. Bu tapıntılar Parkinson xəstəliyini diaqnoz qoyulmazdan əvvəl aşkar etməyə kömək edə bilər.

Parkinson xəstəliyinin məlum erkən simptomları arasında narahatlıq, qoxu itkisi, yuxu pozğunluğu və depressiya olduğu halda, titrəmə, üz ifadələrinin azalması və yazı dəyişiklikləri kimi simptomlar adətən xəstəliyin sonrakı mərhələlərində müşahidə olunur. Buna görə davranış dəyişikliklərini erkən qeyd etmək çox vacibdir. Tədqiqatda dopamin neyronlarının tükəndiyi iki fərqli siçan modelində süni intellektlə dəstəklənən davranış analizi sistemindən istifadə edilib. Bu sistem sayəsində ənənəvi müşahidələrin tuta bilmədiyi incə davranış detalları aşkar edilib. “Dırmanma” adlanan və dik durmağa yönəlmiş davranışlar da bu kontekstdə araşdırılıb.

Tədqiqatda, yalnız SNc bölgəsindəki neyron itkisinin bu davranışlara təsir etdiyi müəyyən edilib.

"Davranış dəyişikliklərini xüsusi sinir zədəsi ilə əlaqələndirmək Parkinson xəstəliyinin gedişatını daha yaxşı anlamağa kömək edir. Bu, həm də müalicə strategiyalarını yaxşılaşdırmağa kömək edə bilər", - deyə tədqiqatın müəllifi Xuemei Liu əlavə edib.

Şəbnəm Mehdizadə