Çernobılda "mavi itlər" görüldü - Alimlər həyəcan təbili çalır

Çernobıl təcrid zonasında yaşayan itlərdə görülən sirli "mavi xəz" tədqiqatçıları çaşdırıb. Könüllülər kimyəvi çirklənmənin bir formasından şübhələnirlər, alimlər isə bu heyvanların radiasiyaya qarşı təkamül immuniteti inkişaf etdirdiyini deyirlər.

E-huquq.az xarici KİV-ə istinadən xəbər verir ki, illərdir ərazidə heyvanlara qulluq edən "Dogs of Chernobyl" (Çernobıl İtləri) könüllü qrupu tərəfindən paylaşılan videoda ən azı bir itin tamamilə mavi rəngə çevrildiyi göstərilir.

Qrup bildirib ki, onlar ötən həftə mavi olmayıblar: "Niyə olduğunu bilmirik, vəziyyəti anlamaq üçün onları tutmağa çalışırıq. Çox güman ki, hansısa kimyəvi maddə ilə təmasda olublar".

Səlahiyyətlilər rəng dəyişikliyinin narahatedici göründüyünü, lakin itlərin aktiv və sağlam olduğunu bildirirlər.

2017-ci ildən bəri fəaliyyət göstərən "Dogs of Chernobyl" komandası təcrid zonasında hər il təxminən 700 itə yemək və tibbi yardım göstərir. Bu heyvanlar 1986-cı ildə Çernobıl nüvə fəlakətindən qaçan insanların geridə qoyub getdiyi ev heyvanlarının nəsilləridir. Qəzadan sonra insanlar həddindən artıq radiasiya səbəbindən ərazidən təxliyə edilib. İnsanların olmaması səbəbindən təbiət Çernobıl İstisna Zonasını (CEZ) geri qaytarıb. Zonada hələ də icazə verilən insan dozasından təxminən altı dəfə çox olan 11,28 millirem radiasiya var.

Sosial media istifadəçiləri mavi xəzin kimyəvi maddəyə məruz qalma nəticəsində yaranan müvəqqəti xarici rəng ola biləcəyini irəli sürdülər.

2024-cü ildə dərc edilmiş bir araşdırma bu itlərin nəinki sağ qaldığını, həm də radiasiyaya, ağır metallara və çirklənməyə qarşı immunitet inkişaf etdirdiyini ortaya çıxarıb.

ABŞ-dakı Kolumbiya Universitetinin ətraf mühit sağlamlığı üzrə mütəxəssisi Dr. Norman J.Kleimanın rəhbərlik etdiyi bir qrup Çernobıl ətrafında yaşayan 116 itdən qan nümunələri toplayıb. Nümunələr 2018-2019-cu illərdə Təmiz Gələcək Fondu tərəfindən həyata keçirilən sterilizasiya və peyvənd proqramı zamanı toplanaraq ABŞ-a göndərilib. DNT analizi bu itlərin regiondakı digər heyvanlardan genetik cəhətdən fərqli iki populyasiyaya bölündüyünü müəyyən edib. Tədqiqatda təxminən 400 genetik divergensiya nöqtəsi və 52 gen müəyyən edilib. Bunlar uzun müddətli radiasiya və zəhərli ətraf mühit şəraitinə məruz qalma ilə əlaqəli olub.

Şəbnəm Mehdizadə