- 18:24
Beynin öz tullantılarını təmizləmə sistemi sayılan qlimfatik sistem xüsusilə yuxu zamanı aktiv olur.
E-huquq.az xarici mətbuata istinadən xəbər verir ki, yuxu pozulduqda bu sistem daha az təsirli olur və beyindən toksinlərin çıxarılması prosesi ləngiyir.
Tədqiqatçılar bunun demans və Alzheimer riskini artıra biləcəyinə inanırlar.
Bədəndəki hüceyrələr tullantılar əmələ gətirir və bu tullantılar limfa sistemi tərəfindən təmizlənir. Ancaq beyində limfa damarları yoxdur. Təxminən 12 il əvvəl kəşf edilən qlimfa sistemi hüceyrələr arasında tullantı məhsulları toplamaq və onları damarlara daşımaq üçün onurğa beyni mayesindən istifadə edir.
Siçanlar üzərində aparılan araşdırmalar göstərib ki, bu sistem yuxu zamanı daha aktivdir, xüsusilə Alzheimer xəstəliyində rol oynayan beta-amiloid zülallarını təmizləyir.
İnsanlarda bir gecəlik yuxusuzluqdan sonra beyində səviyyələrin artdığı müşahidə edilib.
Yuxu zamanı tənəffüsdə tez-tez fasilələr olması səbəbindən oksigen səviyyəsi azalır və yuxu pozulur. Bu, beyində toksin toplanmasına və demans riskinə səbəb ola bilər. Mütəxəssislərin fikrincə, keyfiyyətli yuxu beyin sağlamlığı üçün vacibdir. Bununla belə, müalicə yolu ilə toksinlərin çıxarılmasının demans riskini birbaşa azaldıb-azalmadığı hələ aydın deyil.
Beyin sağlamlığı və idrak funksiyası ilə bağlı narahatlığı olan şəxslərə yuxu rejiminə nəzarət etmələri və həkimə müraciət etmələri tövsiyə olunur.
Şəbnəm Mehdizadə